История деревни Сычи

Першыя пасяленні на тым месцы, дзе зараз знаходзіцца вёска Сычы, узніклі ў пачатку – сярэдзіне ХIХ стагоддзя.
Паходжанне назвы вёскі мае 2 версіі. Згодна першай, калісці, на гэтым месцы, адбылося змаганне і сеча. Ад гэтага і мае паходжанне назва вёскі. Па другой версіі – на месцы вёскі расла густая дубрава, у якой было вялікае мноства сычоў. Вось ад назвы гэтай драпежнай птушкі і ўзнікла назва вёскі Сычы.
З пачатку свайго ўзнікнення і да паслеваеннага часу Сычы не былі суцэльнай вёскай, а падзяляліся на тры часткі: Сычы, Мыза (Малыя Вельямовічы), Вельямовічы.У больш позні час, у 60-70-я гады, існавалі Сычы, Сачыкі і Вільямовічы. І зараз існуюць дзве вёскі: Сычы і Вільямовічы, хоць яны практычна злучыліся ў адну.
Гісторыю вёскі, калі браць яе ў глабальным маштабе, можна падзяліць на тры перыяды. Гэтыя тры перыяды наўпрост звязаны з гісторыяй Беларусі, у даным выпадку з заходняй яе часткай. Першы перыяд – пачатак існавання і да 1920 года. Гэта перыяд, калі Беларусь уваходзіла ў склад Расійскай імперыі. Другі перыяд – з 1920 года па верасень 1939 года, калі заходняя частка Беларусі ўваходзіла ў склад Польскай дзяржавы. Трэці перыяд – з 1939 года па 1991 год, калі Беларусь знаходзілася ў складзе СССР.
Адпаведна, ўклад жыцця, традыцыі, культура, мова складаліся і наўпрост залежалі ад кожнага з гэтых перыядаў.Асаблівую ўвагу хацелася бы звярнуць на мову, яна адрозніваецца ад беларускай літаратурнай мовы, а больш падобная да ўкраінскай. Справа ў тым, што мясцовасць, дзе знаходзіцца вёска Сычы, межыць на стыку этнічных межаў Польшчы, Украіны, і Беларусі, таксама на стыку дзвюх рэлігій: каталіцкай і праваслаўнай. Гэтыя асаблівасці і палажылі адбітак і на культуру і на мову.
У старажылаў вёскі, жывых сведкаў гісторыі, адклаліся ў памяці падзеі часін канца грамадзянскай вайны і часін Польшчы.
У гады першай сусветнай і грамадзянскай вайны вёска Сычы зусім апусцела ( быў час, калі у ёй засталося два чалавекі). Людзі ўцякалі ад вайны ў глыбіню Расіі і пачалі вяртацца толькі ў 1920 гады.
У час Польшчы жыццё і дабрабыт людзей залежылі ад наяўнасці зямлі. У каго было больш дзесяцін зямлі, той і жыў багацей. Таксама вялікае значэнне мела і велічыня сям’і, колькасць дзяцей, наяўнасць худобы. У Сычах і Вельямовічах ў той час жыло пяць польскіх паноў: Дабрынецкі, Ягавецкі, Зданскі, Мельхер і Будны. Пазней маёнтак ў Буднага купіў Трафімчук, рускі, які меў нямалае багацце.
Мельхер зямлі меў не многа, але славіўся, як добры доктар, да якога ехалі з усёй акругі. Плату з аднавяскоўцаў ён браў адпрацоўкай, з жыхароў другіх вёсак – грашыма. Да ўсяго гэтага Мельхер яшчэ быў войтам, прадстаўніком улады (Сычы адносіліся да Воўчынскай гміны). Ён меў вялікую папулярнасць сярод людзей, быў не толькі добрым доктарам, а і вельмі душэўным чалавекам. У 1939 годзе Мельхер загінуў пры пераходзе цераз Буг.
Самым багатым сярод паноў вёскі быў пан Ялавецкі, які меў вельмі шмат зямлі, два ставы, вялікі сад. Па прафесіі ён быў дарожным майстрам і добрым ветэрынарам. Загінуў Ялавецкі ў 1939 годзе пад час бамбёжкі.
У вогуле аб польскіх панах у людзей засталася добрая памяць: людзей яны не крыўдзілі, за працу плацілі вельмі добра.

 

                                                                                 Лик на ясене

   Свято-Вознесенский храм, что в Вельямовичах, не перестает удивлять. Очередная тихая сенсация явилась на дереве рядом с церковью — на спиле ветви ясеня проявился лик Богородицы.
  Об этом я совершенно случайно узнал от прихожан Вельямовичского храма. Что поразило, они к «проявлению» относятся спокойно, а чудом называют совсем иное: «То, что храм здесь возродили, — вот это настоящее чудо. Вот и Царица Небесная в знак благодарности на дерево спустилась. Благодатное там место».
    И вот я снова в Вельямовичах... Долго искать не пришлось — образ встречает внимательного прихожанина сразу при входе на территорию храма. Действительно, на спиле ветки огромного дерева четко видны контуры иконы, от которых во все стороны расходятся лучи. Люди в деревне о «явлении Богородицы» знают. «Да уже, наверное, год, как еще одна иконка у нас появилась, – рассказывает бабушка-прихожанка. – Просто святое это место, сынок».
   Мудрость этих слов подтверждает вся история церкви в Вельямовичах. От начала строительства до наших дней с храмом связано множество удивительных событий.
  История Свято-Вознесенского храма ведет отсчет с 1868 года. Его начали возводить на месте обветшавшей деревянной Симеоновской церкви. Правда, полностью завершили стройку лишь три десятилетия спустя – в 1899-м. С приходом советской власти церковь закрыли. А в шестидесятые годы прошлого века воинствующие атеисты решили и вовсе разрушить памятник архитектуры.
   Помнится, деревенский старожил Владимир Ехалкин рассказывал, как с церкви «стаскивали купола и рушили стены». А потом с участниками варварства начали происходить всякие нехорошие случаи: у кого ноги отнимутся, кого привалит чем-нибудь. Так что от затеи разрушения вскоре отказались. «Пробовали еще после этого использовать помещения церкви под амбар. Но все засыпанное туда зерно портилось, – рассказывал Владимир Андреевич. – С тех пор с дурными мыслями к храму больше не подходили».
   Возрождение святыни началось в 2004 году, когда настоятелем церкви (вернее, того, что от нее осталось) был назначен отец Анатолий Пашкевич. А уже в июле 2011 года храм торжественно открыли. Во время реконструкции приключилось много удивительных историй. Одну из них батюшка помнит до сих пор.
   «Делали купол над алтарем, — рассказывает отец Анатолий, — от старой конструкции остался только остов и одна доска на макушке. А когда на все это посмотрели со стороны — показалось, будто, опустив голову и сложив крылья, стоит ангел. Сразу подумалось: неужели что-то не так делаем? И, знаете, в то же мгновение прилетел аист и сел на самую вершину старого купола. Более того, расправил крылья, поднял клюв кверху и в таком положении долго стоял над храмом. Для нас это был уже радостный символ: ангел словно благословлял «крестом» нашу работу. Мы тогда даже сфотографировали этого аиста. Когда пленку проявили — от птицы во все стороны расходилась радуга. Работа после этого пошла намного быстрее…»
   А чем не чудо, когда три года назад обнаружился храм-близнец Вельямовичской церкви в… далеком японском городе Хакодате? Тогда удалось связаться с настоятелем японской церкви отцом Николаем Дмитриевым и некоторое время спустя символически «породнить» далекие святыни. «Вечерка» рассказывала еще в 2012 году, как церкви обменялись иконами. Храм Воскресения Христова в Хакодате ныне молитвенно освящает образ Афанасия Брестского, а Свято-Вознесенскую церковь в Вельямовичах — образ святителя Николая Японского.
   Очередное чудесное явление отец Анатолий комментирует сдержанно: «Может быть, Матерь Божья полюбила это место».